371. Խոսքն ըստ օրինակի փոխի՛ր. ընդգծված անուղղակի խոսքը դարձրո՛ւ ուղղակի:
Օրինակ՝
ա) Սոնան ասաց, որ գյուղն իրեն դուր եկավ, ինքն ուզում է էլի մնալ այդտեղ:
Սոնան ասաց.
— Գյուղն ինձ դուրս եկավ, ես ուզում եմ էլի մնալ այստեղ:
բ) Թզուկն ասաց, որ տղան գնա թագավորի գանձարան ու տեսնի կախարդական նկարը:
Թզուկն ասաց.
— Ա՛յ տղա, գնա՛ թագավորի գանձարան ու տե՛ս կախարդական նկարը:
- Հայրն Արտակին ասաց, որ ճանապարհից վերցնի իր հեծանիվը. որովհետև մարդկանց խանգարում է:
Հայրն ասաց Արտակին․
-Ճանապարհից կվերցնես քո հեծանիվը, որովհետև մարդկանց խանգարում է։
2. Տղայի ընկերն ասաց, որ ինքն էլ չի սպասում թզուկի գալուն ու տուն է գնում:
Տղայի ընկերն ասաց․
-Ես էլ չեմ սպասելու թզուկի գալուն, ես գնում եմ տուն։
3. Թագավորը տղային ասաց, որ գնա երկրից երկիր ման գա ու գտնի իր մատանու քարը:
Թագավորը ասաց տղային․
-Գնա երկրից երկիր ման արի ու գտի իր մատանու քարը։
4. Նապաստակն ու մուկն ասացին, որ իրենք գնում են տղային օգնելու:
Նապաստակն ու մուկն ասացին․
-Ես գնում եմ տղային օգնելու։
5. Արջը նապաստակին ու մկանը խնդրեց, որ իրեն էլ տանեն աշխարհը տեսնելու:
Արջը նապաստակին ու մկանը խնդրեց․
-Ինձ էլ տարեք աշխարհը տեսնելու։
6. Արեգնազանը ներկայացավ և ասաց, որ ինքն իշխան Արմանի որդին է:
Արեգնազանը ներկայացավ և ասաց․
-Ես իշխան Արմանի որդին եմ։
7. Թագավորը հյուրին խնդրում էր, որ իրեն մենակ չթողնի կախարդի մոտ:
Թագավորի հյուրին խնդրում էր․
-Ինձ մենակ չթողնեք կախարդի մոտ
372. Ընդգծված անուղղակի խոսքը դարձրո՛ւ ուղղակի:
1. Նկարիչը կանչեց, որ ինքը շատ հետաքրքիր բան է գտել:
Նկարիչը կանչեց․
Նա շատ հետաքրքիր բան է գտել
2. Տղան մորը գգաշացրեց, որ ինքը անծանոթ մարդկանց է հրավիրել:
Տղան մորը գգաշացրեց․
-ԵՍ անծանոթ մարդկանց եմ հրավիրել։
3. Մայրը տղային ասաց, որ ինքն էլ է հետաքրքրվում տղայի հյուրերով:
Մայրը տղային ասաց․
-Ես էլ եմ հետաքրքրվում տղայի հյուրերով։
4. Ընկերը Լևոնին ասաց, որ ինքը բացատում դարչնագույն մարդկանց է տեսել:
Ընկերն Լևվոնին ասաց․
-Ես բացատում դարչնագույն մարդկանց եմ տեսել։
5. Լևոնն ընկերոջն ասաց, որ նա հավանաբար երազ է տեսել, ոչ թե իսկական մարդկանց:
6. Տղան շուրջը նայեց ու հարցրեց, թե որտե՞ղ կթաքնվեն, եթե անձրև գա:
Տղան շուրջը նայեց ու հարցրեց․
Որտե՞ղ կարանք թաքնվենք եթե անձրև գա։
373. Ուղղակի խոսքը դարձրո՛ւ անուղղակի:
Օրինակ՝
Մայրս ինձ հարցրեց.
— Որտե՞ղ ես պահել մեր կախարդական շղթան:
Մայրս ինձ հարցրեց, թե որտե՞ղ եմ պահել մեր կախարդական շղթան:
1. Աղվեսն ագռավին խնդրեց.
— Ագռա՜վ քույրիկ, երգի՛ր, որովհետև շատ լավ ես երգում:
Աղվեսն ագռավին խնդրեց, որ նա երգի, որովհետև շատ լավ ես երգում
2. Արջն աղվեսին ասում էր.
Դու աշխարհի ամենասիրուն աղվեսն ես:
Արջն աղվեսին ասում էր, որ ինքը աշխարհի ամնասիրուն աղվեսն է։
3. Երեխաները մտահոգվեցին.
— Ինչպե՞ս պահպանենք մեր անտառը:
4. Պապս ասաց.
— Իմ իմացած միակ լեզուն հայերենն է:
5. Պապս ասաց.
— Ես շատ լավ էլ խոսում եմ ծառ ու ծաղկի հետ էլ, կենդանիների հետ էլ:
6. Պապս ավելացրեց.
— Չգիտեմ, նրանք քանի լեզու գիտեն, բայց իմ հայերենը շատ լավ հասկանում են:
374. Ուղղակի խոսքը դարձրո՛ւ անուղղակի:
1. Սուրհանդակն ասաց.
Ալեքսա՛նդր, արքան հրամայել է, որ դու տեսնես վաճառականների բերած նոր ձին:
2. Որդին խնդրեց.
— Հայրի՛կ, թույլ տուր այս մի ձին ինքս վարժեցնեմ:
3. Նայելով սլացող որդուն՝ թագավորը հրամայեց.
— Ի՛նձ էլ ձի տվեք:
4. — Ուսուցի՛չ, մտքի ետևից կհասնե՞մ այսպիսի ձիով, — հարցրեց Ալեքսանդրը:
5. Արիստոտելն ասաց.
— Ալեքսա՛նդր, որոշ փիլիսոփաներ հաստատում են, որ բազմաթիվ աշխարհներ կան:
6. — Այդ աշխարհներից մեկը ի՛նձ պիտի պատկանի, ուսուցի՛չ, — ասաց Ալեքսանդրը:
375. Տեքստը փոխադրի՛ր՝ անուղղակի խոսքերն ուղղակի դարձնելով:
Մի մարդ ասում է, որ ինքը Սևանի ամբողջ ջուրը կխմի: Ընկերները ծաղրում են նրան ու ասում, որ նա թող իր խոսքը գործով ապացուցի: Մարդն ասում է, որ ինքը անպայման կխմի, եթե ընկերները Սևանից հանեն գետերի բերած ջուրը, չէ՞ որ ինքը չի խոստացել, որ գետերի ջուրն էլ կխմի:
*✧Եվա Գրիգորյան✧⁎ 